به گزارش خبرنگار حقوقی و قضایی قوه قضائیه ، خبرگزاری میزان، کیفرخواست در حقیقت ادعا نامه دادستان علیه متهم است. کیفرخواست هنگامی صادر میشود که تحقیقات انجام شده و ادله وقوع جرم، جمع آوری شده است. کیفرخواست بعد از صدور قرار مجرمیت و توسط دادستان یا جانشین او صادر میشود و با صدور آن کار رسیدگی در دادسرا تمام میشود و از آن به بعد رسیدگی در دادگاه آغاز میشود.
هرچند کیفرخواست حکایت از احراز جرم برای دادسرا دارد ولی در عین حال دلیل مجرمیت متهم نیست. متهم وقتی مجرم شناخته میشود که دادگاه او را محکوم کند.
گفتنی است که یکی از ابداعات و نوآوریهای قانون جدید آئین دادرسی کیفری، امکان طرح دعوی کیفری بدون کیفر خواست کتبی یا به عبارتی کیفرخواست شفاهی است.
«سید علی شاه صاحبی» در گفتوگو با خبرنگار حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان در ارتباط با کیفرخواست شفاهی، اظهار کرد: بر اساس ماده ۸۶ قانون آئین دادرسی کیفری، در غیر جرائم موضوع ماده ۳۰۲ این قانون، چنانچه متهم و شاکی حاضر باشند یا متهم حاضر و شاکی وجود نداشته یا گذشت کرده باشد و تحقیقات مقدماتی هم کامل باشد، دادستان میتواند رأساً یا به درخواست بازپرس، با اعزام متهم به دادگاه و در صورت حضور شاکی به همراه او، دعوای کیفری را بلافاصله بدون صدور کیفرخواست بهصورت شفاهی مطرح کند.
این حقوقدان با بیان این مطلب که در این مورد، دادگاه بدون تأخیر تشکیل جلسه داده و به متهم تفهیم میکند که حق دارد برای تعیین وکیل و تدارک دفاع مهلت بخواهد، که در صورت درخواست متهم، حداقل سه روز به او مهلت داده میشودگفت: تفهیم این موضوع و پاسخ متهم باید در صورت مجلس دادگاه قید شود.
شاه صاحبی در ادامه خاطر نشان کرد: هرگاه متهم از این حق استفاده نکند، دادگاه در همان جلسه، رسیدگی و رأی صادر میکند و اگر ضمن رسیدگی انجام تحقیقاتی را لازم بداند، آنها را انجام و یا دستور تکمیل تحقیقات را به دادستان یا ضابطان دادگستری میدهد.
وی در ادامه این گفتوگو بیان کرد: اخذ تأمین متناسب از متهم با دادگاه است. شاکی در صورت مطالبه ضرر و زیان میتواند حداکثر ظرف پنج روز دادخواست خود را تقدیم کند و دادگاه میتواند فارغ از امر کیفری به دعوای ضرر و زیان رسیدگی و رأی مقتضی صادر نماید.
شاه صاحبی در ادامه اظهار کرد: وفق ماده فوق و بر اساس صراحت قانونگذار، در بسیاری از پروندهها در صلاحیت دادگاه کیفری دو، با تشخیص دادستان یا بازپرس نیازی به صدور کیفرخواست نیست و دادستان می تواند چنانچه متهم و شاکی حاضر باشند یا متهم حاضر و شاکی غایب باشد و یا اعلام رضایت کرده و تحقیقات مقدماتی کامل باشد راسا یا به درخواست بازپرس، دعوی کیفری را بلافاصله بدون صدور کیفرخواست به صورت شفاهی مطرح کند .
به گفته این حقوقدان شرایط و نحوه اعمال کیفرخواست شفاهی در صورت کلی عبارتند از:
۱- کیفرخواست شفاهی، تنها درموضوع جرایم درصلاحیت دادگاه کیفری دو می باشد و نه موضوعات ماده ۳۰۲ قانون آئین دادرسی کیفری.
۲-مقام قضایی مطرح کننده دعوی یا صادرکننده کیفرخواست شفاهی، دادستان ( راساً یا با درخواست بازپرس) است.
۳-طرح دعوی یا کیفرخواست با حضور شاکی ومتهم (هردو)و یا در صورت عدم وجود شاکی یا گذشت وی با حضور متهم .
۴- تحقیقات مقدماتی بطور کامل انجام شده باشد.
۵- بعد از طرح دعوی، دادگاه بدون تاخیر تشکیل جلسه میدهد.
۶- ارکان دادرسی عادلانه مانند حق داشتن وکیل و مهلت سه روزه جهت تدارک دفاع و تفهیم آن ضمن قید درصورتمجلس دادگاه.
۷- رسیدگی فوری و صدور رای در صورت عدم درخواست متهم مبنی بر تعیین وکیل و مهلت دفاع.
۸-انجام تحقیقات بیشتر در صورت صلاحدید قاضی ، ضمن اخذ تامین مناسب و انجام یا ارجاع آن جهت تکمیل به دادستان یا ضابطان.
۹- امکان تقدیم دادخواست ضررو زیان حداکثر ظرف پنج روز توسط شاکی و رسیدگی و صدور رای دادگاه.
۱۰- اختیاری و غیر الزام آور بودن طرح دعوی کیفری بدون کیفرخواست یا بصورت کیفرخواست شفاهی مقام های قضایی .
این حقوقدان در پایان خاطر نشان کرد: با توجه به دغدغههای کنونی و همیشگی محاکم و مردم در موضوع طولانی بودن روند رسیدگی به پروندهها ، این ماده با طرح دعوی کیفری بدون کیفرخواست یا با کیفرخواست شفاهی، ابتکار خردمندانهای در جهت کاهش اطاله دادرسی و رسیدگیهای طولانی است.
مطالب مرتبط
- سوءاستفاده از سفید امضاء
- وظایف قانونی ضابطان قضایی
- آزادی مشروط و شرایط اعطاء آن
- تشکیل بانک اطلاعاتی در قوه قضاییه از الزامات مبارزه با قاچاق کالا و ارز است
- ضرورت برگزاری “دادگاههای غیرعلنی” در قانون
- بازدارنگی و پیشگیری از جرائم نفتی با تشکیل “دادسرای ویژه نفت”
- تشکیل دادگاه ویژه مداحان مانع از بروز برخی تخلفات خواهد شد
- لزوم تصویب لایحه پلیس قضایی/ تصویب این لایحه موجب تسریع رسیدگی به پروندههای قضایی میشود
- لزوم نهادینه کردن داوری به منظور کاهش حجم ورودی پروندهها به دادگاه
- برخورد قاطع قوه قضائیه با اشرار قابل تحسین است